1920 Men-i Müskirat Kanunu (içki yasağı)

1920 Men-i Müskirat Kanunu (içki yasağı)

Yıllarca inkılap tarihi okuduk, Atatürk'ün devrimlerini, şapka kanunu ezberledik, ama nedense okullarda hiç anlatılmayan bir başarısız "devrim" daha var : Men-i Müskirat kanunu yani sizin anlayacağınız içkinin tümüyle yasaklanması. 

28 Nisan 1920, Atatürk başkanlığında millet meclisinin açılışının daha beşinci günü içki yasağı mecliste 1 oy farkla kabul edilerek yürürlüğe giriyor. Ülkede içki tümüyle yasaklanıyor, içki içmek suç sayılıyor, ve derhal tüm içki imalathaneleri, meyhaneler kapatılıyor. Bu kanun tam beş buçuk yıl yürürlükte kalıyor. Yani Türkiye "Cumhuriyet" olduktan sonra da göya içki içmek yasak. Ancak uygulama olarak başarılı olamıyor tabi. Birincisi Atatürk dahil, meclisin bir kısmı açıkça içki içiyor. İkincisi zaten o zamanlar İstanbul İngiliz işgali altında, İzmir de Yunan işgali altında ve Trakya'da falan bir yaptırım güçleri zaten yok. 

O dönemlerde dünyanın diğer ülkelerinde de içki yasak zaten : örneğin Amerika, Kanada, Norveç, Finlandiya, Avustralya içki içilemeyen ülkelerden. Şimdi içki yasağı deyince gençlerin aklına İran ile Suudi Arabistan
geliyor ama İran ile Suudi Arabistanın tek farkı, bu yasağı uygulayabilmiş olmaları. Mafya ve kaçakçılık ile baş edemeyen diğer devletler ise bu yasaktan vazgeçmek zorunda kalmış. 

Meclise bu kanun teklifini getiren Trabzon milletvekili Ali Şükrü Bey, bundan 3 sene sonra Mustafa Kemal'in "silah arkadaşı" Topal Osman tarafından boğularak öldürülmüştür. İşin en komiği de Topal Osman'ın aslında meclisi koruyan muhafız birliğinin başında olması. Cinayeti itiraf edince Topal Osman da öldürülüyor ama bu başka bir hikaye sanırım. 

Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de içki yasağı uygulanamayınca 5 sene sonra bu kanun yürürlükten kaldırılıyor ve içki üretimini devlet kendi tekeline alıyor. Madem ki engelleyemedik, para yapalım bari diyorlar.

İçki yasağı konusunda bütün tarihimizdeki tek kanun, TBMM’nin çıkardığı Men-i Müskirat, yani sarhoşluk veren içkilerin yasaklanmasıdır.

Kanunu teklif eden Trabzon milletvekili (şehit) Ali Şükrü Bey’dir. “Gazi Meclis”in açılmasından beş gün sonra 28 Nisan 1920’de Meclis’e verdiği teklifin dini ve sosyal uzun bir gerekçesi vardır. Amerika’daki içki yasağını da emsal gösterir.
Maliye Bakanlığı karşı çıkar, çünkü “Devlet gelirleri azalacaktır, halbuki bu gelirlerin büyük kısmını milli müdafaaya ayıracağız”, yani Milli Mücadele’ye...
Bugün de Maliye Bakanı, “Vergi kaybınız olur ama olsun, telafi ederiz” demiyor mu? O zaman da benzer düşüncelerle kanun kabul edildi. Milli Mücadele ruhunda çok kuvvetli bir İslam duygusu bulunduğu gibi, halifenin yasaklamadığı içkiyi yasaklamak siyaseten de yararlı görülmüş olabilir. Zaten Meclis dualarla, tekbirlerle açılmıştır.

İÇKİ YASAĞI
Fakat tarihçi Ahmet Demirel’in yazdığı gibi, o sırada, Ankara’daki dört meyhane “gizli” fakat herkesçe malum şekilde çalışmaya devam etmişti. Polis Müdürü Dilaver Bey de bağ evinde “gizlice” ürettiği rakıları eşine dostuna ikram  ederdi. (Toplumsal Tarih, Sayı 77)
Men-i Müskirat Kanunu 9 Nisan 1924’te kaldırılmıştır.
Kendisi  fazla “kıyak kafa” olan IV. Murat’ın kanlı yasakları bile sonuç vermemiş, Amerika’daki içki yasağı da daha büyük sorunlara yol açtığı için kaldırılmıştır.
İktidarın Meclis’ten geçirdiği kanun “içki yasağı” getirmiyor, içki tüketimini sınırlandıracak yeni yasaklar getiriyor. 

Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı, anıları, fotoğrafları, nutukları, mektupları, devrimleri