Ateşkese uzanan yolun başında..."Mustafa Kemal - Franklin Bouillon görüşmesi"

Milli Mücadele yıllarında Fransa ile yapılan barışa, Fransız siyaset adamı Franklin Bouillon’un büyük katkısı oldu.
Bouillon, Büyük Taarruz’un sonrasında Türklerle İngilizlerin Çanakkale ve Trakya’da yeniden çarpışmasını önlediği gibi,
Mudanya Mütarekesi’nin de başlamasını sağladı.
Büyük Taarruz’un başarıyla tamamlanmasından birkaç gün sonra, Türk Ordusu İzmir’e girdi.Artık denize doğru kovalanan Yunanlılar, düşman güçler olmaktan çıkarılmıştı.
Ancak Çanakkale Boğazı’nın iki yakasında Mondros Mütarekesi sonrası oluşturulan tarafsız bölgedeki İngiliz Kuvvetleri,

olası bir saldırıya karşı hazırlık yapıyordu. İngiliz Kuvvetleri’nin komutanı General Harrington, tarafsız bölgeyi hızla silahlandırıyor; Ajax zırhlısı ilk takviye birliklerini Çanakkale’de karaya çıkartıyordu.
Tam bu sırada Fransızlar, Türklerle savaşmayacaklarını açıkladılar. İngiltere’de ise halk, Türklerle yeniden karşı karşıya kalmaktan rahatsızdı. 21 Eylül 1922 günü İngiltere’nin en önemli gazetelerinden Daily Mail, Lloyd George hükümetini ağır şekilde eleştirerek, ‘Çanakkale’den çekiliniz’ manşetiyle çıktı. Aynı gün İngiliz İşçi Federasyonu (Trades Union Congress) yetkilileri, eğer savaş olursa, genel greve gideceklerini açıkladılar. Anlaşılan İngilizler daha yedi yıl önce, 1915′te Çanakkale’de on binlerce insanın ölümüne yol açan savaşı unutmamışlardı.
Marmara’nın doğu bölümünde ise Türk askeri sahile yaklaşmış, İstanbul kapılarına dayanmıştı.
Böylesine kritik bir ortamda Fransa’nın en ünlü siyaset adamlarından Franklin Bouıllon, bir Fransız savaş gemisiyle İzmir’e geldi ve kentin kurtuluşundan itibaren gelişmeleri burada takipitibaren gelişmeleri burada takip eden Mustafa Kemal Paşa’yla 28 Eylül’de görüştü. Bu görüşmede Başbakan Rauf Bey ve Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey de hazır bulundular. Görüşmenin başında, Bouillon’un Mustafa Kemal Paşa’ya yaptığı müracaatın TBMM hükümetine yapılmış gibi kabul edileceği kararlaştırıldı ve müzakerelere öyle başlandı.Çünkü Bouillon da İzmir’e gelişinin, İtalya ve İngiltere
hükümetlerinin onaylarıyla olduğunu söylemişti.
Görüşmelerde Franklin Bouillon, kuvvete başvurulmaması ve tarafsız bölgenin geçilmemesi durumunda, Türk tarafının isteklerinin barış konferansında kabul edileceği yönünde güvence verdi. Mustafa Kemal Paşa, Fransa ile yapılan barış anlaşması döneminden itibaren yakın ilişki içinde bulunduğu Bouillon’un sözünü kabul etti ve müttefiklerin
23 Eylül tarihli notası 29 Eylül’de yanıtlandı:
“Mösyö Franklin Bouillon’un İtilaf devletleri namına verdiği teminata ve adilane sulhun kısa sürede tesisi için derhal
müzakerelere başlanacağına itimat ederek askeri harekat durdurulmuştur.”
Ve bu görüşmenin sağladığı ortamda, 3 Ekim 1922′de Mudanya’da başlayan müzakereler 11 Ekim sabahı tamamlandı ve
mütareke imzalandı.