Sarıkamış Harekatı (1914-1915) Detayları

Sarıkamış Harekatı, I. Dünya Savaşı'nın Kafkas Cephesi'nde Osmanlı İmparatorluğu'nun Rus İmparatorluğu'na karşı giriştiği en büyük taarruz operasyonudur. 22 Aralık 1914'te başlayıp 17 Ocak 1915'te sona eren harekat, stratejik hatalar, yetersiz hazırlık ve aşırı kış şartları nedeniyle Osmanlı için büyük bir trajediyle sonuçlanmıştır.Tarihsel Arka Plan ve AmaçlarOsmanlı Devleti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi)'nde kaybettiği Kars, Ardahan, Batum ve Sarıkamış gibi toprakları geri almak istiyordu. Ayrıca, Rus kuvvetlerini Kafkasya'da yenilgiye uğratıp Bakü petrollerine ulaşmak ve Alman müttefiklerin yükünü hafifletmek hedefleniyordu. Başkomutan Vekili Enver Paşa, harekatı bizzat planlayıp yönetti ve 3. Ordu'nun komutasını devraldı. Plan, Rus ordusunu Sarıkamış'ta kuşatarak imha etmekti: Allahuekber Dağları üzerinden sürpriz bir çevirme manevrası yapılacaktı.

Harekâtın Seyri

• Osmanlı 3. Ordu'su yaklaşık 90-120 bin askerle (muharip kuvvet 75 bin civarı) harekata başladı.
• Rus Kafkas Ordusu ise 65-100 bin askerle savunma konumundaydı.
• 22-25 Aralık'ta Osmanlı birlikleri Allahuekber Dağları'nı aşmaya çalıştı. Eksi 30-40 derece soğuk, kar fırtınası ve yazlık üniformalar nedeniyle binlerce asker daha muharebeye girmeden donarak şehit oldu.
• Bazı birlikler Sarıkamış'a ulaşsa da koordinasyon eksikliği, lojistik yetersizlik ve erken taarruz emirleri nedeniyle kuşatma başarısız oldu.
• Ruslar karşı taarruza geçerek Osmanlı kuvvetlerini geri püskürttü.

Başarısızlık Nedenleri

• Kış şartlarına uygunsuz donanım (yazlık üniforma, yetersiz erzak ve cephane).
• Stratejik hatalar: Aceleci taarruz emirleri, birliklerin koordinasyonsuz ilerlemesi.
• Zorlu coğrafya: Yüksek dağ geçitleri ve karlı arazi.
• İstihbarat ve lojistik eksiklikleri.

KayıplarKayıplar konusunda kaynaklar arasında farklar vardır:

• Osmanlı/Türk resmi kaynakları ve tarihçiler (örneğin Genelkurmay): Yaklaşık 60-78 bin kayıp (çoğunluğu donma, tifüs ve hastalıktan; muharebe kaybı daha az).
• Bazı Batı ve Rus kaynakları: 90 bin civarı kayıp iddia eder, ancak bunlar abartılı kabul edilir.
• Rus kayıpları: 20-32 bin civarı (donma ve muharebeden).

Harekat, Osmanlı ordusunun Kafkas Cephesi'ndeki taarruz gücünü büyük ölçüde kırdı ve Doğu Anadolu'da savunma konumuna geçilmesine yol açtı.Günümüzdeki AnlamıSarıkamış, vatan savunmasında fedakârlığın simgesi haline gelmiştir. Her yıl 22 Aralık civarında anma törenleri düzenlenir; Sarıkamış Şehitliği ve anıtlar ziyaret edilir.Sarıkamış şehitlerini rahmet ve minnetle anıyoruz.

Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı, anıları, fotoğrafları, nutukları, mektupları, devrimleri